شاخاب پارس، که در متون فارسی به‌درستی به‌جای «خلیج فارس» یا  Persian Gulf به‌کار می‌رود، پهنه‌ای آبی در جنوب فلات ایران است که از دیرباز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق راهبردی، فرهنگی و زیست‌محیطی جهان شناخته می‌شود. این خلیج نیمه‌بسته، با طولی نزدیک به هزار کیلومتر و عرضی متغیر بین 55 تا 350 کیلومتر، از تنگه هرمز در شرق تا دهانه اروندرود در غرب امتداد دارد. شاخاب پارس مرز طبیعی میان ایران و شبه‌جزیره عربستان است و همه سواحل شمالی آن در قلمرو ایران جای دارند. جزایر متعددی مانند قشم، کیش، هرمز، لارک، ابوموسی، تنب بزرگ و کوچک، به‌عنوان بخشی از هویت ملی ایران، در این پهنه آبی واقع شده‌اند و هر یک دارای ویژگی‌های منحصربه‌فرد طبیعی و تاریخی هستند.

این خلیج با تاریخچه‌ای چند هزار ساله، همواره محل تلاقی تمدن‌های باستانی، مسیرهای بازرگانی دریایی، و بستر تبادل فرهنگی میان شرق و غرب بوده است. در دوران هخامنشی، ساسانی، صفوی و حتی در دوره معاصر، شاخاب پارس نقشی کلیدی در اقتصاد و سیاست منطقه ایفا کرده است. نام «خلیج فارس» که ریشه در اسناد کهن یونانی، اسلامی و ایرانی دارد، گواه قدمت این نام‌گذاری تاریخی و پیوند عمیق آن با تمدن ایران‌زمین است. حضور بنادر تاریخی، قلعه‌ها، آب‌انبارها و آثار معماری ارزشمند در سواحل و جزایر، شاخاب پارس را به موزه‌ای زنده از تمدن دریایی ایران تبدیل کرده است.

از منظر طبیعی، شاخاب پارس یکی از غنی‌ترین زیست‌بوم‌های دریایی جهان به‌شمار می‌آید. بیش از 700 گونه ماهی، لاک‌پشت‌های دریایی، مرجان‌های رنگارنگ، پرندگان مهاجر و دلفین‌ها در آب‌های گرم و شور این منطقه زندگی می‌کنند. سواحل ماسه‌ای، صخره‌ای و مرجانی، همراه با اقلیم نیمه‌گرمسیری، فرصت مناسبی برای فعالیت‌هایی چون غواصی، طبیعت‌گردی، پرنده‌نگری و عکاسی از مناظر بکر فراهم آورده است. همچنین، وجود منابع عظیم نفت و گاز در بستر این خلیج، آن را به یکی از ثروتمندترین نقاط انرژی جهان تبدیل کرده است. با وجود چالش‌هایی همچون آلودگی‌های نفتی و بهره‌برداری‌های صنعتی، شاخاب پارس همچنان به‌عنوان نمادی از شکوه طبیعت و جایگاه ژئوپلیتیک ایران باقی مانده است.