زندان سلیمان نام تپه‌ای مخروطی شکل و میان تهی است که در سه کیلومتری غرب تخت سلیمان قرار دارد. این تپه هزاران سال پیش، بر اثر رسوب کانی‌های آب دریاچه آن به وجود آمده‌است. ارتفاع این تپه از زمین مجاور خود 97 تا 107 متر است و بر فراز آن گودال عمیقی در حدود 80 متر دیده می‌شود که قطر دهانه آن به‌طور تقریب 65 متر است. این تپه در زمان مانایی‌ها ـ 830 تا 660 پ.م. ـ نیایشگاه بوده‌است. اهالی محل این کوه را به نام زندان سلیمان یا زندان دیو می‌شناسند و معتقدند که سلیمان دیوهایی را که از فرمانش سرپیچی می‌کردند در این کوه زندانی می‌کرد. نام این کوه بنا بر این باور محلی گذاشته شده‌است. این کوه تاریخی و طبیعی در تاریخ 25 اسفند 1379 با شماره ثبت 3257 به‌عنوان اولین اثر طبیعی آذربایجان غربی در فهرست آثار ملی کشور و همچنین در تاریخ 14 تیر سال 1382 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

بنای تاریخی بالای کوه با قدمتی از دوره منائیان، یکی دیگر از جذابیت‌های گردشگری این منطقه است که شامل اتاق‌ها، تراس و راه پله‌ها می‌شود. در گذشته‌های بسیار دور و پس از ساخت آتشکده معروف آذرگشسب، زرتشتیان از دیدن کوهی که از دهانه آن، جوی‌های آب روان است، بسیار شگفت‌زده شدند و به همین دلیل، یک پرستشگاه روی آن ساختند. گفته می‌شود زمانی موبدان زرتشتی پس از عبادت در این مکان، با استفاده از برسم، حیوان در نظر گرفته شده را برای قربانی‌کردن به جایگاه مخصوص می‌بردند و نذر این آتشکده می‌کردند.

برای صعود به کوه زندان سلیمان به تجهیزات خاصی نیاز ندارید و راه رسیدن به دهانه کوه، یک کوهپیمایی ساده و نه چندان سخت است. در نظر داشته باشید که برای بازدید از این منطقه و گشت‌وگذار در طبیعت اطراف آن به یک روز کامل نیاز دارید. در مسیر صعود به کوه زندان سلیمان در ابتدا با یک کتیبه باستانی روبه‌رو خواهید شد که مزین به خطی شبیه به خط میخی است. در ادامه راه کم‌کم به بقایای بناهای تاریخی خواهید رسید که زمانی روی این کوه قرار داشتند. پس از صعود به بالای کوه، شاید بتوانید داخل زندان سلیمان تکاب، نشانه‌هایی از دریاچه باستانی، چشمه‌های گازدار و بخارات گاز درون حفره را ببینید.

برای دسترسی به زندان سلیمان باید به استان آذربایجان غربی بروید. سپس از جاده بیجاب به تکاب، وارد جاده دندی شوید. پس از عبور از تخت سلیمان، 3 کیلومتر به‌سمت غرب حرکت کنید تا به کوه اسرارآمیز زندان دیو یا زندان سلیمان برسید.