خانه طباطبایی‌ها در شهر کاشان، استان اصفهان، یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های معماری دوران قاجار و مشهور به «عروس خانه‌های تاریخی ایران» به شمار می‌رود. این عمارت تاریخی در محله سلطان‌امیر احمد و در نزدیکی خانه‌های تاریخی بروجردی‌ها و عباسی‌ها واقع شده است. ساخت این بنا در سال 1250 هجری قمری به دستور حاج سید جعفر طباطبایی نطنزی، تاجر معروف فرش، آغاز شد و در حدود 10 سال به پایان رسید. معمار این اثر استاد علی مریم کاشانی بود که پیش از این خانه بروجردی‌ها و تیمچه امین‌الدوله را نیز طراحی کرده بود. خانه طباطبایی‌ها با مساحت 4730 مترمربع، شامل 40 اتاق، چهار حیاط، چهار سرداب، سه بادگیر و دو رشته قنات است که نشان‌دهنده دقت در طراحی و توجه به اقلیم کویری کاشان است.

این خانه به سبک گودال‌باغچه طراحی شده است که به‌منظور مقابله با گرمای کویر و همچنین استحکام در برابر زلزله، بنا را کمی پایین‌تر از سطح زمین ساخته‌اند. در داخل خانه، تزیینات هنری همچون گچ‌بری‌های ظریف، نقاشی‌های دیواری و شیشه‌های رنگی به چشم می‌خورد که زیر نظر استاد میرزا ابوالحسن صنیع‌الملک غفاری کاشانی انجام شده‌اند. یکی از ویژگی‌های برجسته این خانه، سیستم تهویه طبیعی آن است که با استفاده از بادگیرها و چاه‌های ساروجی عمیق، هوای تازه را به درون خانه هدایت کرده و در تابستان‌ها هوای خنک را فراهم می‌کند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود که حتی در گرم‌ترین روزهای تابستان نیز داخل خانه خنک و دلپذیر باشد.

در بخش بیرونی خانه، تالار بزرگ یا شاه‌نشین با نورگیرها و پنجره‌های مشبک رنگی و آینه‌کاری، همراه با تزیینات نقاشی و گچ‌بری‌های ظریف قرار دارد. در دو طرف تالار، اتاق‌های گوشواره و در جلوی آن ایوانی با آیینه‌کاری و گچ‌بری‌های زیبا دیده می‌شود. همچنین دو حیاط خلوت و نورگیر قرینه در طرفین تالار وجود دارد که دارای تابلوهای نقاشی بدیع و نفیس هستند. همکاری و دوستی نزدیک مالک خانه با هنرمند بزرگ نقاش دربار ناصرالدین شاه قاجار، میرزا ابوالحسن صنیع‌الملک، باعث شده است ارزش هنری و معماری این بنا بسیار برجسته و معتبر باشد.

خانه طباطبایی‌ها همه روزه از ساعت 9 صبح تا 7 عصر پذیرای بازدیدکنندگان است. برای دسترسی به این عمارت، می‌توان از خیابان علوی به محله سلطان‌امیر احمد وارد شده و پس از پارک خودرو در اطراف، با پیاده‌روی کوتاهی به خانه رسید. بهترین زمان برای بازدید از این خانه در فصل‌های بهار و پاییز است که هوا معتدل و مناسب برای پیاده‌روی در کوچه‌های تاریخی کاشان می‌باشد. در این فصول، می‌توان از زیبایی‌های معماری و فضای آرامش‌بخش خانه لذت برد. همچنین، در اطراف خانه، کافه‌ها و رستوران‌های سنتی وجود دارند که می‌توان پس از بازدید، در آن‌ها استراحت کرد و از غذاهای محلی کاشان بهره‌مند شد.