کاروانسرای تاج آباد
یکی از نادرترین کاروانسراهای مدور ایران در دستهبندی جاذبهکاروانسرای تاجآباد از آثار تاریخی برجسته استان همدان است که در روستای تاجآباد (رسولآباد سفلی) در بخش شهرستان بهار قرار دارد و بهعنوان یکی از کمیابترین کاروانسراهای مدور کشور شناخته میشود. این بنا که در دورهی صفویه ساخته شده و در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده، از نظر معماری و فرم پلان بسیار ارزشمند است و در گذشته نقش مهمی در پذیرایی از کاروانها، بازرگانان و زائران در مسیرهای تاریخی منطقه داشته است. ویژگی ممتاز کاروانسرای تاجآباد شکل دایرهای یا مدور پلان آن است که در میان اغلب کاروانسراهای ایرانی بسیار نادر بوده و تفاوتی اساسی با پلانهای مستطیلی معمول دارد.
طرح دایرهای این کاروانسرا با حیاط مرکزی سنگفرش و 26 حجره پیرامونی شناخته میشود و شامل چاه و عناصر کاربردی برای تامین آب بوده است. مصالح اصلی بهکار رفته در ساختمان آجری، آجر قرمز و سنگریزهها هستند که در نمای بنا و تزئینات ساده آن نقش دارند. این کاروانسرا در مسیر جاده همدان–کرمانشاه و مسیر تاریخی زائران به کربلای معلی قرار داشته و به همین دلیل از دوران صفویه تا دورههای بعد یکی از نقاط مهم پذیرایی بوده است. جالب است که ساخت این کاروانسرا به دستور زبیدهخانم، دختر ادیب و صوفیِ نامدار، فتحعلیشاه قاجار انجام شده است؛ موضوعی که نشان میدهد این بنا در دوره پساصفوی نیز مورد توجه و مرمت یا بازسازی قرار گرفته است. این بنا در 26 شهریور آن سال، همراه با 53 کاروانسرای تاریخی دیگر ایران، در چهلوپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در ریاض، با عنوان «کاروانسراهای ایرانی» در فهرست میراث جهانی ثبت شد. این مجموعه جهانی اکنون به عنوان بیستوهفتمین اثر ثبتشده ایران در یونسکو شناخته میشود و جایگاه کاروانسرای تاجآباد را بهعنوان بخشی ارزشمند از میراث معماری و تاریخی کشور تثبیت میکند.
برای بازدید از کاروانسرای تاجآباد کافی است به استان همدان، شهرستان بهار، روستای تاجآباد (رسولآباد سفلی) مراجعه کنید؛ این اثر در کنار دیگر جاذبههای فرهنگی و تاریخی منطقه قابل بازدید بوده و معمولاً در سفرهای تاریخی و فرهنگی در همدان گنجانده میشود. بهترین زمان برای بازدید، تمام طول سال است، ولی در فصول معتدل بهدلیل شرایط جوی مساعد حضور گردشگران افزایش مییابد. هنگام بازدید رعایت اصول حفاظت از میراث فرهنگی از جمله عدم دستزدن به بنا، احترام به فضای تاریخی و حفظ پاکیزگی محیط ضروری است تا این یادگار کهن برای آیندگان حفظ شود.
متاسفانه هیچ نظری ثبت نشده است.