گنبد جبلیه یا گنبد گبری یکی از بناهای تاریخی و ارزشمند کرمان است که با معماری منحصربه‌فرد خود در دل این شهر خودنمایی می‌کند. این گنبد هشت‌ضلعی که با سنگ ساخته شده، به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی کرمان شناخته می‌شود. درباره تاریخ ساخت آن روایت‌های مختلفی وجود دارد؛ برخی آن را متعلق به دوره ساسانیان می‌دانند و برخی نیز آن را به اوایل دوره اسلامی نسبت می‌دهند. آنچه این بنا را متمایز می‌سازد، استفاده گسترده از سنگ در ساخت آن است؛ در حالی که بیشتر بناهای تاریخی منطقه از آجر ساخته شده‌اند.

معماری گنبد جبلیه بسیار ساده و در عین حال چشمگیر است. پلان هشت‌ضلعی و استفاده از سنگ لاشه با ملات گچ، یکی از ویژگی‌های بارز گنبد جبلیه است که آن را از بسیاری بناهای هم‌دوره متمایز می‌کند. گفته شده است که در ساخت مصالح این ساختمان از ترکیبی خاص شامل «شیر شتر، سفیده تخم‌مرغ و خاکستر» استفاده شده که نمادی از مهارت و خلاقیت بناگذاران این اثر است. در سال 1316 خورشیدی این بنا در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و امروزه در فضای آن موزه سنگ تهران قرار دارد که مجموعه‌ای از سنگ‌نوشته‌ها و کتیبه‌های تاریخی را در خود جای داده است. برخی باور دارند که این بنا در گذشته کاربردی مذهبی داشته و احتمالاً آتشکده یا آرامگاهی برای بزرگان بوده است.

برای دسترسی به گنبد جبلیه، از مرکز شهر کرمان به سمت خیابان شهدا در شرق شهر حرکت کنید؛ این بنای هشت‌ضلعی بدون حصار و با محیطی باز قابل مشاهده است. بهترین زمان بازدید، صبح زود یا عصر است که نور طبیعی مناسب‌تر بوده و جمعیت بازدیدکنندگان کمتر است. بازدید مسئولانه شامل رعایت ممنوعیت ورود به بخش‌های مسدود، خودداری از لمس سنگ‌نوشته‌ها و حفظ پاکیزگی محوطه می‌شود تا این اثر تاریخی ارزشمند برای نسل‌های آینده نیز به‌طور شایسته حفظ گردد.