کویر خارتوران در بخش شرقی استان سمنان  و در 140 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان شاهرود واقع شده است. این کویر 1،470،640 هکتار مساحت دارد و از 3 بخش تشکیل شده است. حدود 75 درصد از کل مساحت کویر خارتوران به زیست‌گاه حیات وحش اختصاص داده شده و 8 درصد آن با عنوان پارک ملی خارتوران شناخته می‌شود. 17 درصد باقی‌مانده نیز منطقه حفاظت‌شده خارتوران را تشکیل می‌دهد. منطقه کویری خارتوران، دومین منطقه  وسیع حفاظت‌شده ایران است که بیش از 300 گونه مختلف جانوری را در خود جای داده است. این منطقه بزرگ‌ترین ذخیره‌گاه زیست‌کره‌ای دنیا پس از سرنگتی آفریقا محسوب می‌شود. به همین دلیل از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

حیات وحش خارتوران محل زندگی 41 گونه مختلف از پستانداران، 167 گونه از پرندگان، 42 گونه از خزندگان، 2 گونه دوزیست و 72 گونه مختلف از مارهاست که برخی از آن‌ها نیز بسیار کمیاب هستند. از جمله حیوانات و پرندگان خارتوران می‌توان به گورخر ایرانی، پلنگ ایرانی، یوزپلنگ آسیایی، روباه قرمز، کل، بز، قوچ، میش، آهو، جبیر، کاراکال، جربیل، کفتار راه‌راه، گربه وحشی، گربه شنی، باقرقره، هوبره، تیهو، اردک بلوطی، سبزه‌قبا، حواصیل، زاغ بور، شاهین، عقاب طلایی، بحری، ‌ شاه بوف، سارگپه، د‌لیجه و خزندگانی چون بزمجه، آگاما، انواع لاک‌پشت و انواع مار مانند مار شاخد‌ار ایرانی، مار جعفری، کفچه‌ مار، گرزه مار و غیره اشاره کرد. پوشش گیاهی این کویر اعجاب‌انگیز هم در نوع خود جالب است. این منطقه علاوه بر تنوع جانوری که دارد تنوع گیاهی موردتوجهی هم دارد. گیاهانی مثل قیچ، کاروان‌کش، درمنه، خارشتر، گون و گز تاغ بخش زیادی از پوشش گیاهی کویر خارتوران را تشکیل داده‌اند.

مناطق کویری همان‌طور که انتظار دارید، آب‌ و‌ هوایی بسیار گرم دارند. به همین خاطر بهترین زمان سفر به خارتوران شش ماه دوم سال است. اگر قصد اقامت شبانه در خارتوران را دارید، باید بدانید شب‌های زمستانی خارتوران بسیار سرد و طاقت‌فرسا است. کویر خارتوران در استان سمنان و در 140 کیلومتری جنوب‌شرقی شهرستان شاهرود واقع شده است. برای دسترسی به این کویر زیبا راه‌های متفاوتی دارید و از استان‌های مختلف می‌توانید به سمت کویر حرکت کنید. مسیر کویر بسته به مبدا شما انتخاب می‌شود. هرجای ایران که هستید، ابتدا خود را به شاهرود برسانید و از آن‌جا یکی از مسیرهای زیر را برای رسیدن به کویر خارتوران دنبال نمایید.