دره کاویان یکی از گنجینه‌های طبیعی و کمتر شناخته‌شده‌ی استان خراسان شمالی است که در نزدیکی شهر اسفراین و در منطقه‌ی زیبای سد بیواز واقع شده است. این دره‌ی بکر با فاصله‌ای حدود 20 کیلومتر از شمال‌شرق اسفراین، میان رشته‌کوه‌های مرتفع جای گرفته و به واسطه‌ی همین موقعیت جغرافیایی خاص، از تخریب و دخالت‌های انسانی تا حد زیادی در امان مانده است. طبیعت کوهستانی، سکوت حاکم بر فضا، و چشم‌اندازهای بی‌بدیل، دره کاویان را به بهشتی مخفی برای طبیعت‌گردان، عکاسان و علاقه‌مندان به حیات‌وحش تبدیل کرده است.

یکی از ویژگی‌های برجسته‌ی این دره، چشمه‌سارهای زلال و دائمی است که از دل کوه‌ها می‌جوشند و آب‌وهوای منطقه را مرطوب و دلپذیر می‌کنند. این چشمه‌ها نه‌تنها منبع اصلی حیات دره‌اند، بلکه منظره‌ای تماشایی از جریان زندگی در دل طبیعت را به تصویر می‌کشند. پوشش گیاهی منطقه شامل درختچه‌های کوهستانی، گیاهان دارویی، و گاه درختان تنومند بومی است. همچنین، تنوع جانوری در این دره قابل‌توجه است و گونه‌هایی همچون بز کوهی، روباه، کبک، و پرندگان شکاری در آن زیست می‌کنند. مسیر دره تقریباً چهار تا پنج ساعت پیاده‌روی دارد؛ از ورودی تا عمق دره باید از میان آب روان عبور شود. ارتفاعات گوناگون و عمق متفاوت مسیر باعث شده در جشنواره‌هایی برای تورهای یک‌ونیم‌روزه به مقصد آن بروند. دشواری مسیر خوراک طبیعت‌دوستان جوان است، با عبور از مسیرهای سنگلاخ، حوضچه‌های عمیق، و مسیرهای پیچ‌در‌پیچ که چشم‌اندازهایش شبیه به تصاویر کلاسیک کانینگی است

بهترین زمان بازدید از دره کاویان فصل بهار و اوایل تابستان است؛ زمانی که کوه‌ها پوشیده از گل‌های وحشی‌اند و جریان آب در رودخانه‌ها و چشمه‌ها به بیشترین حد خود می‌رسد. پاییز نیز با رنگ‌های گرم برگ‌ها و آرامش خاص طبیعت، تجربه‌ای متفاوت را رقم می‌زند. مسیر دسترسی به این دره نیازمند عبور از جاده‌های فرعی و خاکی است که عبور با خودروهای دو دیفرانسیل یا با راهنمایی محلی پیشنهاد می‌شود. برای دسترسی معمولاً از اسفراین به سمت سد بیواز حرکت می‌شود. پس از طی حدود 40 دقیقه پیاده‌روی از کنار نگهبانی معدن یا کنار سد، وارد ورودی دره کاویان می‌شوید. دره کاویان با طبیعتی ناب، آبی زلال، سکوت آرامش‌بخش و تنوع زیستی، یکی از زیباترین مقصدهای بوم‌گردی در شمال شرق ایران است.