قلعه پری که به قلعه بلنده نیز شناخته می‌شود، یکی از کهن‌ترین و مهم‌ترین محوطه‌های تاریخی استان همدان است که در روستای پری(که با نام پیروز هم شناخته می‌شود)، از توابع بخش زند شهرستان ملایر و در مسیر بزرگراه ملایر به اراک قرار دارد. محوطه قلعه روی تپه‌ای با ارتفاع حدود 15 متر از سطح زمین‌های اطراف قرار گرفته که از منظر چشم‌انداز طبیعی منطقه برجسته است. بنای اولیه قلعه در مرکز محله قدیمی روستا واقع شده و باستان‌شناسان قدمت آن را تا قرن چهارم پیش از میلاد، یعنی دوران مادها، نسبت می‌دهند. بعدها در دوره زندیه، بر روی خرابه‌های قلعه کهن، قلعه‌ای تازه با نام قلعه زندیه یا قلعه کریم‌خان زند بنا شد که محل تجمع و سازماندهی سپاهیان وی بود. جالب آن‌که در روستای پری، افزون بر قلعه بلنده (قلعه اصلی)، پنج قلعه تاریخی دیگر نیز شناسایی شده است.

این قلعه تاریخی به‌دلیل جایگاهش در فرهنگ و تاریخ ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این تپه بیش از 150 قبر باستانی شناسایی شده که بیشتر سنگ قبرها از جنس سنگ آذرین و به‌صورت مستطیل شکل هستند و نشانه‌هایی چون مهر، تسبیح، شانه دوطرفه، آینه، جانماز، قلیان، خنجر، تفنگ و نقش اسب بر روی آن‌ها دیده می‌شود که اطلاعات مهمی درباره آداب تدفین و زندگی مردمان گذشته ارائه می‌دهد. علاوه بر ارزش باستان‌شناسی، این مکان به‌عنوان زادگاه کریم‌خان زند، بنیان‌گذار سلسله زندیه و یکی از چهره‌های برجسته تاریخ ایران، شناخته می‌شود که این امر موجب اهمیت فرهنگی و ملی آن شده است. از نظر واژه‌شناسی، نام «پری» به معنای گرداگرد و پیرامون است، و بنا بر روایات محلی، همچنین نام دختر کریم‌خان زند نیز بوده است. نخستین کاوش‌های علمی در این منطقه در سال 1349 خورشیدی توسط مهندس حکیمی انجام شد و قدمت محوطه را به دوره‌های ماد، ساسانی و زندیه نسبت دادند. 

از دیگر کشفیات مهم در قلعه پری، تونل‌ها و سیستم آبرسانی پیچیده آن است که شباهت زیادی به سیستم آبرسانی حمام فین کاشان دارد. در این ساختار، لوله‌های سفالی مارپیچ از مسیر رودخانه تا درون قلعه کشیده شده‌اند تا آب با فشار وارد مجموعه شود. کشف قطعاتی از این لوله‌ها با طول حدود 45 سانتی‌متر و قطر 15 سانتی‌متر که با ساروج و خشت پخته پوشانده شده‌اند، نشان از پیشرفت فناوری مهندسی آب در این منطقه دارد. برای بازدید از قلعه پری می‌توان از شهر ملایر به‌سمت جاده اراک حرکت کرد و سپس به روستای پری رسید؛ موقعیت قلعه در نزدیکی جاده اصلی دسترسی نسبتاً ساده‌ای را برای گردشگران فراهم می‌کند. بهترین زمان بازدید از این جاذبه باستانی، فصل‌های بهار و پاییز است که آب‌وهوا معتدل و مناسب طبیعت‌گردی است. بازدیدکنندگان توصیه می‌شود با رعایت اصول طبیعت‌گردی مسئولانه، از به‌جا گذاشتن زباله، آسیب به سنگ‌قبرها و آثار باقی‌مانده و رفت‌وآمد در مسیرهای خارج از راه‌های تعیین‌شده خودداری کنند تا ارزش‌های تاریخی و طبیعی این مکان برای نسل‌های آینده حفظ شود.