قلعه سه کوهه
دژی با تاریخ سیاسی و نظامی در سیستان در دستهبندی قلعه تاریخیقلعه سهکوهه (که گاهی به صورت «سِکوهه» هم گفته میشود) یکی از آثار تاریخی برجسته در استان سیستان و بلوچستان، شهرستان هامون و نزدیک شهرستان زابل است. این قلعه باستانی و تاریخی در روستای سهکوهه واقع شده و در حدود 30 کیلومتری جنوبغربی زابل قرار دارد، جایی که از دوران دوره افشاری تا اواخر دوران قاجار مورد استفاده بوده و یکی از مهمترین مراکز سیاسی و نظامی منطقه سیستان تلقی میشود؛ اهمیتش تا حدی است که در متون تاریخی از آن بهعنوان آخرین مرکز کرسینشینی سیستان یاد شده است. این اثر تاریخی در تاریخ 12 بهمن 1381 با شمارهٔ ثبت 7254 بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه سهکوهه از ساختار معماری چندضلعی و بخشهای به هم پیوسته تشکیل شده است؛ شامل قلعه یا ارگ جنوبی، ارگ شمالی (برج فلکسر) و میدان میانی که به قلعه یکپارچگی نظامی و دفاعی دادهاند. این قلعه بهعنوان یکی از بلندترین ساختمانهای منطقه (حدود 31 متر ارتفاع) شناخته میشود و در طول قرنهای گذشته نقش مهمی در رویدادهای سیاسی و نظامی منطقه ایفا کرده است. در خصوص تاریخ قلعه، از حضور و فرمانروایی خاندان سرابندی در دوره افشاریه و همچنین نقش آن در مقابل تلاشهای استعماری انگلیس در زمان ناصرالدین شاه قاجار سخن گفته شده است که برجستهترین رویداد آن برافراشتن پرچم ایران توسط سردار علیخان سرابندی در سال 1231 ه.ش بر فراز قلعه بوده است.
ارگ جنوبی شامل یک حیاط مرکزی با اتاقهایی در اطراف و یک ایوان بلند و باریک در ضلع شمالی بوده و محل سکونت حاکم آن زمان بوده است. ارگ شمالی که به فلک سر یا ملک سار معروف است، وسعت کمتری دارد و محل استراحت حاکم و همراهان او بوده است و نمای بیرونی آن چندضلعی و گنبد و طاقهای آن پوشیده شده است. ارگ میدانی در فاصله بین ارگ جنوبی و شمالی قرار داشته و شامل اتاقهایی برای خادمان و محافظان حاکم بوده است. مصالح استفاده شده در ساخت قلعه شامل کاهگل، خشت خام و ملاط گچ و خاک میباشد. این قلعه از نظر تاریخی و فرهنگی اهمیت ویژهای دارد و مرکز برافراشتن پرچم ایران در مبارزات با استعمار انگلیس و همچنین محل اقامت آخرین حاکم سیستان در دوران قاجار بوده است و شواهد باستانشناسی نشاندهنده ادامه روند تکامل معماری در منطقه است.
برای دسترسی به قلعه سهکوهه، بازدیدکنندگان معمولاً از شهر زابل به سمت جنوبغرب حرکت میکنند و پس از رسیدن به روستای سهکوهه میتوانند محوطه قلعه را مشاهده کنند؛ مسیر تا قلعه غالباً از راههای محلی خاکی و پاکوبهای روستایی عبور میکند و مناسب بازدید پیادهروی سبک در اطراف بنا است. بهترین زمان بازدید، فصول معتدل سال مانند بهار و پاییز است تا از گرمای شدید تابستان یا وزش بادهای خشک زمستان اجتناب شود. در هنگام بازدید رعایت اصول حفاظت از میراث فرهنگی و طبیعتگردی مسئولانه شامل عدم آسیب به آثار و جمعآوری زباله اهمیت دارد تا این یادگار تاریخی حفظ شود.
متاسفانه هیچ نظری ثبت نشده است.